Σάββατο 15 Απριλίου 2017

Οι Μάγισσες του Πάσχα: ένα σουηδικό έθιμο των ημερών


Στη Σουηδία -και σε μερικά μέρη της Φινλανδίας-, όπως και εμείς, βάφουν αυγά για το Πάσχα, αλλά έχουν και ένα παράξενο έθιμο: τα μικρά παιδιά ντύνονται σαν μάγισσες και πηγαίνουν από πόρτα σε πόρτα ζητώντας κεράσματα -κάτι σαν το αμερικάνικο Halloween δηλαδή.




Κατά τον Μεσαίωνα, οι Σουηδοί φοβόντουσαν τις μάγισσες. Αυτό συνέβαινε επειδή οι ιερείς δαιμονοποίησαν τις τελετουργίες που γινόντουσαν για να γιορταστεί η εαρινή ισημερία, όταν η Καθολική Εκκλησία άρχισε να κυριαρχεί στη Σουηδία τον 12ο αιώνα. Η περίοδος από την Μεγάλη Παρασκευή μέχρι και την Κυριακή του Πάσχα θεωρούνταν ιδιαιτέρως ευάλωτη στο κακό. Υποτίθεται ότι οι μάγισσες έβγαιναν από τις κρυψώνες τους και πετούσαν με τις σκούπες τους την Μεγάλη Πέμπτη, προσγειώνονταν στις στέγες των σπιτιών και προκαλούσαν πολλά προβλήματα. Οι καλοί Χριστιανοί έκρυβαν τις σκούπες τους και έβαφαν σταυρούς στα ζώα τους ώστε να διώξουν τις μάγισσες.


Όπως τα πασχαλινά αυγά προέρχονται από την προχριστιανική, παγανιστική περίοδο της χώρας -το έθιμο προέρχεται από την Γερμανική θεότητα της Άνοιξης γνωστή ως Ēostre (Εόστρε)- έτσι και οι μάγισσες προέρχονται από τη νορβηγική θεότητα της γονιμότητας, Freyja (Φρέγια), η οποία καβαλούσε ένα άρμα που το έσερναν τεράστιες γάτες ή πετούσε με μια ρόκα.


Οι ηγέτες της Καθολικής Εκκλησίας βρήκαν βολικό να κατηγορήσουν την μαγεία για τον πόλεμο, τις κοινωνικές αναταραχές, την πείνα και ακόμα και την πανούκλα. Ίσως οι Σουηδοί κληρικοί δημιούργησαν ιστορίες για αυτές τις γυναίκες που υποτίθεται έφευγαν από τα σπίτια τους την Μεγάλη Πέμπτη για να γιορτάσουν το Σάββατο των μαγισσών, που ονομάζεται Blåkulla (προφέρεται "Blockula"). Το Blåkulla λάμβανε χώρα σε μυστικό τόπο, ενδεχομένως, κάποιο ακατοίκητο νησί στην Βαλτική Θάλασσα που ονομάζεται Blå Jungfrun (που σημαίνει "Μπλε Παρθένα") ή στο βουνό Blåkulla ("Μπλε Βουνό"). Σε αυτές τις εκδηλώσεις λοιπόν συνέβαιναν όλες οι ακολασίες.


Το Σαββατοκύριακο του Πάσχα, οι έντρομοι κάτοικοι των χωριών άναβαν ένα ειδικό κλαδί στα τζάκια τους για να καπνίσει ή να κάψει τις μάγισσες που μπορεί να είχαν μείνει ή να αποκοιμηθεί στις καμινάδες τους. Οι φωτιές άναβαν το Μεγάλο Σάββατο.


Τελικά, οι ιστορίες με απαγωγές παιδιών από μάγισσες που υποτίθεται συνέβησαν κατά την εποχή, οδήγησε σε μαζική υστερία εναντίον τους στη Σουηδία και άλλες χώρες μεταξύ του 16ου και 18ου αιώνα. Από το 1668 έως το 1776, περίπου 200 γυναίκες δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο στο Βασίλειο της Σουηδίας και συχνά εκτελούνταν με φρικιαστικό αποκεφαλισμό.


Μερικές γενιές αργότερα, το κυνήγι μαγισσών ξεθώριασε στη συλλογική μνήμη και η πρώην τρομακτική φιγούρα της "Μάγισσας του Πάσχα" (påskkärring) έγινε γραφική στα μάτια των Σουηδών.


Στα μέσα του 19ου αιώνα, τα παιδιά άρχισαν να μεταμφιέζονται σε μάγισσες την Μεγάλη Πέμπτη φορώντας μαντίλες, ζωγραφίζοντας κόκκινους κύκλους στα μάγουλα τους και μετέφεραν βραστήρες χαλκού. Στη συνέχεια, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι προσφέροντας χειροποίητα φυλακτά για καλή τύχη, συνήθως κάποιο κλαδάκι ιτιάς και σε αντάλλαγμα έπαιρναν μια καραμέλα.


Κάποια στιγμή, στα τέλη του 19ου αιώνα, έκαναν την εμφάνισή τους και κάρτες με τις Μάγισσες του Πάσχα.


Σήμερα, τα παιδιά στην Σουηδία εξακολουθούν να ντύνονται σαν μάγισσες για τις γιορτές του Πάσχα, την Μεγάλη Πέμπτη ή το Μεγάλο Σάββατο, φορώντας έντονα χρωματιστά κουρέλια και μεγάλες φούστες και φορέματα.

από: collectors weekly

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου