Τρίτη 10 Μαΐου 2016

Όταν σκελετοί διαφήμιζαν ένα θανατηφόρο φάρμακο


Σήμερα, έχουμε συνηθίσει οι φαρμακευτικές διαφημίσεις να χαρακτηρίζονται από παστέλ αποχρώσεις, γλυκείς τόνους κ.ά. Αλλά στο τέλος του 1800, μια εταιρείας στο Σεντ Λούις των ΗΠΑ προωθούσε τα προϊόντα της για την ανακούφιση του πόνου με μερικά μακάβρια ημερολόγια με... σκελετούς που δούλευαν ή έπαιζαν. Κατά έναν ειρωνικό τρόπο, το προϊόν που διαφήμιζαν οι σκελετοί, αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν θανατηφόρο.



Η Antikamnia Chemical Company ιδρύθηκε από δύο πρώην φαρμακοποιούς στο Σεντ Λούις στα τέλη της δεκαετίας του 1880 για να πουλάνε Antikamnia, ένα φάρμακο που αποσκοπούσε στην καταπολέμηση τόσο του πόνου όσο και του πυρετού. Το όνομα προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις που σημαίνει "ενάντια στον πόνο". Αν και ο τύπος του Antikamnia μεταβάλλονταν συνεχώς, το κύριο συστατικό του ήταν ένα παράγωγο πίσσας του άνθρακα. Η εταιρεία διαφήμιζε τα μικρά, λευκά χάπια της ως "ορισμένη θεραπεία, χωρίς κάποιο κίνδυνο", χρήσιμα για τα πάντα, από τη γρίπη μέχρι τους πονοκεφάλους, και ιδιαίτερα βολικό αν κάποιος το έπαιρνε προληπτικά πριν από κάποιο άθλημα ή αν πήγαινε για ψώνια.


Η εταιρεία μπήκε στην αγορά "επιθετικά", στέλνοντας τα προϊόντα της σε γιατρούς απευθείας. Αν και το φάρμακο δεν είχε κατοχυρωθεί με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και δεν απαιτούνταν κάποια συνταγή, οι δημιουργοί του ήλπιζαν ότι θα δελεάσουν τους γιατρούς να συστήσουν τα προϊόντα της με διάφορα λογής δώρα...

Ένα από αυτά τα διαφημιστικά της ήταν ένα ημερολόγιο σε περιορισμένη έκδοση, από το 1897 ως το 1901. Ήταν δημιουργία του γιατρού και καλλιτέχνη Louis Crusius (πέθανε το 1898, σε ηλικία 35 χρονών). Οι εικονογραφήσεις του Crusius κοσμούσαν κάποτε τα παράθυρα του φαρμακείου στο οποίο ήταν συνιδιοκτήτης στο Σεντ Λούις. Το 1893, δημοσίευσε το The Funny Bone, μια συλλογή από αστεία και σχέδιά του. Τα ημερολόγια του, όμως, φαίνεται να ήταν πιο επιτυχημένη προσπάθεια του.


Όπως αποδείχθηκε, τα ημερολόγια προωθούσαν ένα επικίνδυνο προϊόν. Το ακετανιλίδιο, το παράγωγο της λιθανθρακόπισσας, είχε την παρενέργεια να παράγει κυάνωση, που σημαίνει ότι τα άκρα γινόντουσαν μπλε από την έλλειψη οξυγόνου. Θάνατοι που συνδέονται με την ουσία αναφέρθηκαν ήδη από το 1891.

Το Antikamnia ήταν στόχος των προοδευτικών ακτιβιστών στο FDA (Food and Drug Administration), το οποίο αποφάνθηκε το 1907 ότι τα προϊόντα που περιέχουν ακετανιλίδιο έπρεπε να επισημαίνονται σαφέστατα. Ωστόσο, η εταιρεία προσπάθησε να ξεγελάσει τους κανόνες αλλάζοντας το παράγωγο με ένα άλλο και στη συνέχεια διαφήμιζε ότι το προϊόν της δεν περιείχε τη επικίνδυνη ουσία.


Τελικά το φάρμακο απαγορεύτηκε, αν και όχι πριν ο ιδρυτής της εταιρείας Frank A. Ruf γίνει πλούσιος. Όταν πέθανε το 1923, η περιουσία του ήταν περισσότερη από 2 εκατομμύρια δολάρια.

Τα ημερολόγια επιβίωσαν ως ένα ενθύμιο από μια περίοδο της διαφήμισης φαρμάκων.

Όμως, παρά τους κινδύνους του, το Antikamnia φαίνεται ότι ήταν αποτελεσματικό κατά του πόνου. Περίπου 50 χρόνια αργότερα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το πρωτογενές προϊόν μεταβολισμού του ασετανιλιδίου είναι η παρακεταμόλη (Panadol, Depon, Apotel κ.ά.).


εικόνες από bibliodyssey

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου